Các quan ngại của Bộ Y tế về TLĐT, TLLN: Từ việc thiếu hành lang pháp lý?
Ngày 27.2, Công an TP.Huế tổ chức hội nghị chuyển giao và tiếp nhận chức năng nhiệm vụ quản lý nhà nước từ các sở, ngành về công an thành phố.Công an TP.Huế đã tiếp nhận 5 nhiệm vụ mới đó là: Quản lý nhà nước về cai nghiện ma túy và quản lý sau cai nghiện ma túy từ Sở LĐ–TB- XH; Quản lý nhà nước về lý lịch tư pháp và thực hiện dịch vụ công cấp phiếu lý lịch tư pháp từ Sở Tư pháp; Quản lý nhà nước về sát hạch, cấp giấy phép lái xe cơ giới đường bộ từ Sở GTVT; Quản lý nhà nước về an toàn thông tin mạng từ Sở TT-TT; Quản lý nhà nước và thực hiện bảo đảm an ninh hàng không từ Cảng hàng không quốc tế Phú Bài và Cảng vụ hàng không miền Trung.Tại hội nghị, lãnh đạo Công an TP.Huế và lãnh đạo các sở, ngành đã ký kết biên bản tiếp nhận, bàn giao các nhiệm vụ quản lý nhà nước từ các sở, ngành về công an thành phố.Phát biểu tại hội nghị, đại tá Nguyễn Thanh Tuấn, Giám đốc Công an TP.Huế cho rằng đây là nhiệm vụ lớn, quan trọng của lực lượng công an. Chủ trương chuyển giao chức năng, nhiệm vụ từ các sở về Công an TP.Huế thể hiện sự tin cậy, giao nhiệm vụ của Đảng, Nhà nước đối với lực lượng công an các cấp, đồng thời đặt ra trách nhiệm, thách thức rất lớn đòi hỏi lực lượng công an phải hết sức chủ động trong công tác phối hợp với các sở, ban, ngành có liên quan để chuẩn bị các điều kiện cần thiết cho quá trình tiếp nhận, chuyển giao.Đại tá Nguyễn Thanh Tuấn đề nghị các sở, ngành chỉ đạo các đơn vị có liên quan tạo điều kiện, phối hợp với các đơn vị chức năng Công an TP.Huế để chuyển giao, hướng dẫn quy trình, nghiệp vụ, cách thức vận hành hệ thống phần mềm, hạ tầng kỹ thuật… để lực lượng công an tiếp cận, thực hiện nhiệm vụ; các cơ quan tiếp tục phối hợp để bàn giao cơ sở vật chất, kinh phí đầy đủ, đảm bảo việc chuyển giao đúng tiến độ..Trước đó, để hoàn thành tốt nhiệm theo thông báo kết luận số 04/TB –BCĐTKNQ18 ngày 12.2.2025 của Ban chỉ đạo tổng kết Nghị quyết số 18 –NQ/TW thống nhất điều chỉnh một số nhiệm vụ của các bộ, ngành về Bộ Công an, Công an TP.Huế đã chủ động phối hợp với các sở, ngành khẩn trương tiến hành khảo sát, thống kê cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện, hồ sơ liên quan thực hiện các công việc để tiếp nhận các nhiệm vụ trên về Công an TP.Huế.Công an thành phố cũng đã chủ động xây dựng kế hoạch tiếp nhận, phân công nhiệm vụ cho các đơn vị liên hệ, cử cán bộ nghiên cứu, tập huấn, học tập chuyển giao nhiệm vụ để chuẩn bị tốt nhất công tác tiếp nhận.Đường bị quy hoạch treo quá lâu
Một chuyên gia trong ngành chăn nuôi phân tích: So sánh giá heo hơi trung bình quý 1/2024 cao hơn khoảng 5.000 đồng/kg (tăng 9,7%) so với cùng kỳ năm 2023. So thời điểm cuối năm 2023 hay giai đoạn cao điểm của giá nguyên liệu thức ăn chăn nuôi vào giữa năm 2022, các nguyên liệu chính như: ngô hạt, khô dầu đậu tương đã giảm mạnh, kéo theo giá thức ăn chăn nuôi cũng hạ nhiệt. Vì thế, với giá bán như hiện tại, nhìn chung người chăn nuôi đang có lãi từ 7.000 - 8.000 đồng/kg. Thừa nhận giá heo đang tăng tốt, đúng là người chăn nuôi đã có lãi, nhưng ông Nguyễn Kim Đoán, Phó chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai, cho biết giá heo giống cũng tăng cao và khá hiếm, nhiều hộ chăn nuôi muốn tái đàn nhưng lo ngại không biết giá heo ở mức cao kéo dài được bao lâu, nhất là dịch bệnh luôn rình rập nên họ vẫn còn bất an.
‘Bó tay’ tài xế lái ô tô vượt phải trên đèo, suýt lao xuống vực
Ngày 28.1 (29 tết), Đội CSGT - trật tự Công an Q.3 (TP.HCM) phối hợp các đơn vị chức năng điều tra vụ ô tô 7 chỗ tông vào quán cà phê trên đường Trường Sa, làm một người bị thương.Thông tin ban đầu, khoảng 7 giờ 30 phút cùng ngày, ô tô 7 chỗ (xe dịch vụ công nghệ) chạy trên đường Trường Sa (hướng từ Q.1 đi Q.Tân Bình), lúc vừa qua siêu thị Co.opmart Nhiêu Lộc (thuộc Q.3) thì bất ngờ lao nhanh lên vỉa hè, tông trực diện vào quán cà phê.Thời điểm xảy ra vụ việc, bên trong quán cà phê có nhiều khách. Vụ tai nạn làm một người đàn ông hơn 50 tuổi bị thương, một phần cơ thể kẹt dưới gầm ô tô. Nạn nhân được người dân hỗ trợ đưa đến bệnh viện cấp cứu.Tại hiện trường, chiếc ô tô 7 chỗ, một số xe máy, tủ điện và các tài sản khác bị hư hỏng nặng.Chủ quán cà phê cho hay chiếc ô tô lao vào quán rất nhanh, khoảng 6 người may mắn thoát nạn.Nhận tin báo, lực lượng CSGT phối hợp Công an Q.3 nhanh chóng có mặt khám nghiệm hiện trường, điều tra nguyên nhân vụ việc.
Theo Tech4Gamers, một cột mốc lịch sử cho làng game PC đã được ghi dấu với việc tựa game Counter-Strike 2 (CS2) vừa đạt đỉnh 1,8 triệu người chơi đồng thời trên nền tảng Steam. Con số này không chỉ khẳng định vị thế của CS2 là một trong những tựa game FPS hàng đầu, mà còn cho thấy sức hút mãnh liệt của thương hiệu Counter-Strike sau hơn một thập kỷ ra mắt.So với các tựa game khác trên Steam, sự vượt trội của CS2 là vô cùng ấn tượng. Trò chơi đứng thứ hai trong danh sách là PUBG với khoảng 650.000 người chơi đồng thời, kém hơn CS2 đến 1 triệu người. Thành tích này nhấn mạnh sức sống bền bỉ của CS2, một tựa game đã trải qua nhiều thăng trầm nhưng vẫn giữ vững vị thế của mình.Đáng chú ý, đây không phải là lần đầu tiên CS2 lập kỷ lục. Trước đó vào tháng 1, trò chơi đã đạt đỉnh 1,7 triệu người chơi. Ngoài ra, giá trị thị trường của CS2 cũng chạm mốc 4 tỉ USD, thể hiện sự phát triển mạnh mẽ của thị trường vật phẩm ảo trong game.Cùng với thành công của CS2, Steam cũng chứng kiến một cột mốc lịch sử khi đạt đỉnh 40,5 triệu người dùng hoạt động, tăng 800.000 so với kỷ lục trước đó. Số lượng người chơi trong game cũng đạt mức 13 triệu, tăng 500.000. Sự tăng trưởng này được cho là nhờ các đợt giảm giá mùa xuân và những tựa game mới ra mắt như Monster Hunter Wilds và Kingdom Come Deliverance 2.Nhìn chung, thành công vang dội của CS2 và nền tảng Steam cho thấy sức sống mãnh liệt của làng game PC và sự phát triển không ngừng của các tựa game trực tuyến.
Điều gì xảy ra nếu không rửa mặt vào buổi tối?
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
